این زنان در محل غرفه های خود در نمایشگاه صنایع دستی و عروسك ها ی سنتی قشم در گفت وگو با ایرنا گفتند: ما كه سال های سال راهی برای خروج از روستا و معرفی استعدادها، توانمندی ها و ظرفیت های هنری خود را نداشتیم، با كمك سازمان منطقه آزاد قشم و برخی موسسات خصوصی پنجره های جدیدی از دنیا به روی ما بازشده است.

به گفته این زنان، مادران آنها نسل اندر نسل هنرشان را در محدوده تنگ خانواده، فامیل و حداكثر روستا عرضه می كردند و محصول هنری آنها در همان محدوده دست به دست می گشت و در همان محدوده نیز محصور و سرانجام معدوم می شد.

لیلا فتاحی از جمله این زنان است كه به قول خودش تا سوم دبیرستان درس خوانده و حالا با عضو شدن در سازمانی به نام سازمان بانوان صنایع دستی شیب دراز به گلابتون دوزی، خوس دوزی و عروسك سازی اشتغال دارد.

وی گفت: تا قبل از آشنا شدن با كارشناسان صنایع دستی مدیریت میراث فرهنگی سازمان منطقه آزاد قشم و موسسه خصوصی آوای طبیعت پایدارنمی دانستم هنردستان امثال من در روستاها می تواند نه تنها اقتصاد خانواده ام بلكه اقتصاد روستایم را دگرگون كند.

فتاحی كه با كمك این كارشناسان امكان تولید انبوه محصولات صنایع دستی را پیدا كرده و حتی در نمایشگاه های كشوری در تهران با لباس های محلی خود شركت كرده است، امروز با اعتماد به نفس بالایی سخن از توانمند شدن خود می گوید.

وی همچنین در این راستا به ملاقات خود و تعدادی از همقطارهایش با مدیرعامل سازمان منطقه آزاد قشم اشاره كرد و افزود: در این ملاقات كه با هماهنگی مسئولان موسسه آوای طبیعت پایدارترتیب یافته بود، با افكار بلند اسفندیار حیدری پور در خصوص توانمند سازی كل روستاییان قشم از طریق اقتصادی كردن هنر و صنایع دستی بومیان جزیره بیشتر آشنا شدیم.

جمیله محمد زاده مسئول غرفه روستای بركه خلف در این نمایشگاه خودش یك پا مدرس صنایع دستی روستایی است، چرا كه به زیبایی و با زبانی ساده تمام جزئیات هنر دست هایش را توصیف می كند.

گلابتون دوزی، شك بافی، خوس بافی، زری بافی، برقع سازی و لباس های كندوره از جمله هنرهای دست این بانوی روستایی قشمی است كه با تسلط كامل درباره سابقه تاریخی، نوع كارگاه، فرایند تولید و تنوع محصولات توضیح می دهد.

وی درتشریح خصوصیات برقع(نقاب) ویژه زنان روستایی جزیره قشم گفت: برقع از پوست درخت كه خاصیت دارویی هم دارد، ساخته می شود و به مثابه كرم ضد آفتاب، صورت زنان را از آثار تابش شدید آفتاب داغ جنوب حفظ می كند.

به گفته جمیله محمد زاده از نوع برقع می توان به هویت زنان پی برد چرا كه زنان در قشم، درگهان، هنگام یا هرمز هركدام برقع خاص خود را می پوشند.

وی كه به گفته خودش هفت سال است بطور جدی به اتفاق سایر زنان و دختران روستای بركه خلف قشم به تولید و عرضه محصولات صنایع دستی مشغول است موفقیت خود را مدیون حمایت های سازمان منطقه آزاد قشم و موسسه خصوصی آوای طبیعت پایدار دانست و گفت: با هدایت این دو نهاد فعالیت زنان روستاها در عرصه صنایع دستی به فعالیت های اجتماعی و مخصوصا فعالیت های مربوط به حفاظت از محیط زیست كشیده شده است.

جمیله محمد زاده كه در جشنواره ها و نمایشگاه های كشوری در تهران و كیش در بخش صنایع دستی به رتبه های برتر دست یافته و جوایز زیادی به دست آورده است، از اولین بار كه در مقابل دوربین تلویزیون صحبت كرده بود، به عنوان یك خاطره یاد كرد و افزود: برخی از خانواده های روستا با این گونه فعالیت های اجتماعی ما مخالفت می كردند ولی با پشتیبانی خانواده ام و همسرم و تاثیرگذاری در اقتصاد خانواده و روستا، توانستم نگاه این گونه خانواده ها را به فعالیت اجتماعی زنان تغییر دهم.

كارشناس صنایع دستی مدیریت میراث فرهنگی سازمان منطقه آزاد قشم و مدیر اجرایی نمایشگاه نیزهدف از برپایی این نمایشگاه را تامین محلی برای عرضه و فروش محصولات صنایع دستی زنان روستایی قشم دانست و گفت: در این راستا ما احیای عروسك های محلی قشم را نیز به عنوان یك هدف در این نمایشگاه دنبال می كنیم.

میترا رنجبر در گفتگو با ایرنا افزود: در روستاهای قشم از زمان های گذشته عروسك ها را فقط با پارچه درست می كردند و مشخصه این عروسك ها نیز نداشتن چشم بود.

به گفته وی روستاییان قشمی معتقد بودند كه اگر عروسك ها چشم داشته باشند صاحب روح نیز می شوند.

وی با اشاره به اینكه عروسك های عرضه شده در این نمایشگاه حاصل فراخوان مدیریت میراث فرهنگی سازمان منطقه آزاد قشم مبنی بر اهداء جوایز به عروسك های دارای لباس و نشانه های محلی در این نمایشگاه بوده است، یادآور شد: ما به زنان و دختران روستایی فقط ایده دادیم وآنها با ابتكار و سلیقه خود این عروسك ها را درست كرده اند.

مدیر میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری سازمان منطقه آزاد قشم نیز هدف از برگزاری این جشنواره را معرفی صنایع دستی بومی و محلی به مهمانان نوروزی این جزیره و تشویق و ترغیب فعالان حوزه صنایع دستی قشم اعلام كرد.

تورج امانی به ایرنا گفت: دراین جشنواره با برپایی غرفه های صنایع دستی با ساختار محلی، محصولات صنایع دستی و لباس ها وغذاهای محلی برای علاقمندان ارایه می شود و همچنین در قالب ویژه برنامه جشنواره عروسكهای محلی با رویكرد رقابتی از هنرمندانی كه بهترین عروسك محلی را برای عرضه در این نمایشگاه ارایه دهند، از سوی سازمان منطقه آزاد قشم تقدیر و جوایزی به آنان اعطا خواهد شد .

به گفته وی هنرمندانی از سطح شهر قشم و روستاهای بركه خلف، شیب دراز، صلخ، طبل، رمچاه و جزیره هنگام در این نمایشگاه و جشنواره حضور دارند.

نمایشگاه و جشنواره عروسك های محلی و صنایع دستی سنتی از 19 لغایت 26 اسفند ماه جاری در بوستان دریا در منطقه آزاد قشم دایر است./ك4

گزارش از تاج محمد كاظمی

668/1871